Vitamine D: Supplement van het jaar 2017

Vitamine D is begin deze maand verkozen tot Supplement van het Jaar op de Nationale Gezondheidsbeurs in Utrecht. Deelnemers konden online of op de beurs een stem uitbrengen op hun favoriete vitamine, mineraal of kruid. Het publiek benoemde Vitamine D vervolgens als het meest favoriete voedingssupplement. Niet zo gek, want met Vitamine D suppletie is voor veel mensen een behoorlijke gezondheidswinst te behalen.

Aanmaak van Vitamine D

Vitamine D is een vet oplosbare vitamine, die in de natuur vaak samen voorkomt met vitamine A. Het is (beperkt) aanwezig in voedingsmiddelen, waaronder: vette vis (makreel, zalm en haring), maar ook een klein beetje in roomboter, volle zuivel en vet vlees. Daarnaast wordt het vaak toegevoegd aan bak- en braadproducten. De hoeveelheid vitamine D in voeding is meestal niet voldoende om genoeg vitamine D binnen te krijgen. Gelukkig is het een van de weinige vitamines die het lichaam ook zelf kan aanmaken. Onder invloed van Uv-straling uit zonlicht kan cholesterol in de huid omgezet worden in vitamine D. In de herfst en winter blijkt echter dat de lichaamseigen vitamine D-aanmaak bijzonder laag is, doordat we minder worden blootgesteld aan de zon (Uv-straling). Van oktober tot april hebben de meeste mensen daarom behoefte aan extra vitamine D. De aanmaak van vitamine D is daarnaast per persoon verschillend. Niet iedereen is in staat om voldoende vitamine D aan te maken. De Gezondheidsraad adviseert daarom bepaalde groepen het hele jaar vitamine D suppletie te nemen. Dit geldt voor kinderen van 0-4 jaar, vrouwen > 50 jaar, mannen > 70 jaar, personen met een getinte huidskleur, zwangere vrouwen en mensen die onvoldoende aan zonlicht worden blootgesteld (dagelijks 15 tot 30 minuten, tussen 11.00 - 15.00 uur, met hoofd en handen ontbloot). Een voedingssupplement van 25 microgram (µg) per dag is meestal voldoende, maar voor vrouwen en mannen vanaf 70 jaar geldt als dagelijkse dosis 50 µg. Dat is ons advies en is anders dan er landelijk geadviseerd word.

Waarom is Vitamine D belangrijk?

Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat vitamine D een groot effect heeft op verschillende gezondheidsklachten en daarmee belangrijk is voor onze algehele gezondheid. Vitamine D zorgt voor sterke botten en tanden, doordat het de calciumopname uit voeding verbetert. Tijdens de groei is dit extra belangrijk, omdat Vitamine D zorgt voor het vastleggen van calcium en fosfor in botten en tanden. Ook voor een goede weerstand en soepele spieren is vitamine D onmisbaar. Wanneer je wat neerslachtig bent of bijvoorbeeld in het najaar last hebt van een winterdipje, kan vitamine D ondersteuning bieden.

Tekort aan vitamine D

Ondanks de adviezen van de Gezondheidsraad zijn er in Nederland nog steeds behoorlijk wat mensen die onvoldoende vitamine D binnen krijgen. Uit een rapport van de RIVM (de eerste 2 jaar van de voedselconsumptiepeiling 2012-2016) blijkt dat slechts weinig mensen de adviezen omtrent vitamine D suppletie opvolgen. Slechts 48% van de 50+ vrouwen neemt in de winter een vitamine-D-supplement. In de zomer is dit 38%. Het aantal vrouwen dat vitamine-D-suppletie gebruikt is niet toegenomen in vergelijking met de voedselconsumptiepeiling 2007-2010. Bij de 70+ mannen liggen deze getallen nog lager. 20% van de 70+ mannen gebruikt in de winter een vitamine-D-supplement en 15% in de zomer. Van de kinderen van 1-3 jaar gebruikt 70% in de winter en 65% in de zomer een vitamine-D-supplement.

Wat zijn mogelijke symptomen van een vitamine D tekort?

-       Vermoeidheid

-       Lusteloosheid

-       Zwakkere botten

-       Snel bloedend tandvlees

-       Spier- of gewrichtspijn

-       Krampen of spiertrillingen

-       Angstaanvallen

-       Hyperventilatie

Wat zijn risicogroepen?

-       Vegetariërs en veganisten

-       Mensen die weinig buiten komen (ouderen)

-       Mensen die hoofd en/of handen bedekken (hoeden, hoofdoek, boerka's, enz.)

-       Zwangere vrouwen of vrouwen die borstvoeding geven

-       Mensen met een donkere huidskleur

-       Mensen die ongezond/eenzijdig of vetarm eten

Welke dosering vitamine D heb ik nodig?

In supplementen worden doseringen op verschillende manieren uitgedrukt: in Internationale Eenheden (IE), oftewel International Units (IU) en in microgrammen (mcg of μg). Tussen beide vormen bestaat een vaste verhouding. Een dosering van 400 IE vitamine D komt overeen met 10 mcg. Voedingssupplementen voor de 'gemiddelde' mens mogen maximaal 200 IE vitamine D per dagdosering bevatten. Wanneer op het etiket vermeld staat: 'Uitsluitend voor kinderen tot en met 6 jaar, zwangeren, zogenden en voor personen van 60 jaar en ouder', zijn doseringen tot 600 IE toegestaan. Recent is echter gebleken dat de optimale inname van vitamine D veel hoger ligt dan lange tijd werd verondersteld. Wij adviseren om minimaal 25 microgram (µg) per dag in te nemen. Wanneer u twijfelt welke dosering voor u geschikt is, adviseren wij u graag. Wilt u weten of u een tekort heeft? Dat kunt u dit laten vaststellen door middel van een bloedtest bij de huisarts. Wanneer u besluit een vitamine D supplement te gaan gebruiken, is het raadzaam om deze in te nemen bij de warme maaltijd. Vitamine D wordt namelijk het best opgenomen wanneer er ook wat vet of olie in de darmen aanwezig is.